والدین آگاه به خطرات رسانهها معمولا برای حفاظت از کودکان خود، از قبل شبکهها و برنامههایی که فرزندان آنها اجازه تماشا دارند را انتخاب میکنند. برخی والدین برای فرزندان خود محدودیت استفاده از تلویزیون و اینترنت ایجاد و برخی دیگر از والدین سعی میکنند پس از تماشای یک برنامه و در صورت مواجهه با اشکال خشونتآمیز، مشکلدار و یا مسایلی که میتوانند ذهن فرزند آنها را درگیر کنند، با کودکان خود در مورد آن صحبت کنند تا بتوانند با آگاهی بخشی، از بار منفی رسانه و صحنههای نه چندان جالب آن بکاهند.
این قاعده فقط مختص رابطه والدین و فرزندان نیست بلکه رسانههای زیانبار و برخی از تولیدات رسانهای میتوانند برای بزرگسالان هم خطرناک و زیانبار باشند. پس صحبت کردن در مورد خطرات تولیدات این رسانهها میتواند گامی برای حفاظت از خود و دیگران باشد.
«فارس»، خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از این رسانههای خطرناک است که باید با تولیدات آن آگاهانه برخورد و از خود و دیگران در برابر آن محافظت کرد؛ برای نمونه، به این گزارش بنگرید: «تاریخچه دعوت به اعتراضات طنزگونه؛ از کچل کردن تا زدن اتو به برق». خبرگزاری فارس در این گزارش سراسر تخیلی مدعی شده است: «احزاب تندرو اصلاحطلب بنا دارند با سرمایهگذاری بر روی ضدانقلاب و همچنین طرفداران یکی از کاندیداهای رد صلاحیت شده، تعداد آرای باطله را افزایش دهند و اسم آن را هم اعتراض مدنی سفید گذاشتند.»
منبع این ادعا کیست؟
خبر دروغ دیگری که همین رسانه در روز ۱۱ خرداد ۱۴۰۰ با عنوان «فتنه سفید؛ استراتژی جدید جریان تندرو اصلاحات در انتخابات ریاست جمهوری» منتشر کرده، منبع این گزارش است؛ یعنی این خبرگزاری ابتدا یک خبر دروغ منتشر کرده و دو روز بعد براساس این خبر دروغ، خبر دروغ دیگری تولید و به عنوان گزارش خبری موثق به خورد مخاطب داده است. در هیچ کدام از این دو گزارش، هیچ منبعی معرفی نشده است. هر دو گزارش بر «شنیدهها»، بخوانید «ذهن بیمار طراحان جنگ روانی» استوار است.
چرا این گزارش میتواند خطرناک باشد؟
نویسنده این گزارش با انتشار خبر دروغ «دادن رای سفید» به عنوان یک حرکت اعتراضی در انتخابات ۱۴۰۰، کوشیده است استراتژی احزاب اصلاحطلب را همپیمانی با نیروهای «برانداز» برای خرابکاری در روند انتخابات اعلام و شرایط را برای سرکوب خشن هرگونه اعتراض مدنی به روند برگزاری انتخابات فرمایشی ۱۴۰۰ مهیا کند.
این گزارش همچنین میکوشد زمینه را برای برخورد قضایی با فعالان سیاسی داخل که میل به تحریم انتخابات دارند، همچون دستگیری گسترده و فلهای فعالان سیاسی در انتخابات ۱۳۸۸ فراهم کند بدون آنکه هیچ فکت یا ادلهای معتبر از این همکاری با نیروهای برانداز منتشر کرده باشد.
دلیل دیگری که برای خطرناک بودن این رسانه و گزارشی که منتشر کرده میتوان به آن اشاره کرد، تاثیرات مخرب توسل به خبر دروغ برای شکل دهی به واقعیت است. اساسا انتشار عامدانه خبر دروغ و گمراه کردن آگاهانه مخاطبان، موثرترین سلاح برای زایل کردن اعتماد عمومی و متزلزل کردن جامعه است. خبرگزاری فارس کوشیده است از این سلاح برای حمله به احزاب اصلاحطلبی استفاده کند که به دلیل رد صلاحیتهای فلهای و گسترده، ترجیح دادهاند خود را از صحنه انتخابات کناربکشند و وارد چنین بازی مضحکی نشوند.
تولیدات رسانهای مبتنی بر داستانهای تخیلی مثل «هری پاتر»، بر قدرت نویسنده در شکل دادن به واقعیت از طریق شبیهسازی حقیقت با داستانی غیرواقعی استوار است. ولی نکته این است که مخاطب در عین حال که تحت تاثیر یک داستان تخیلی قرار میگیرد ولی میداند که یک داستان تخیلی تماشا میکند یا میخواند. خطر زمانی است که رسانهای داستانی تخیلی را بدون رونمایی از تخیلی بودن آن به عنوان داستان حقیقی به خورد مخاطب میدهد و زمینهساز اتفاقات بعدی میشود.
پس سواد رسانهای حکم میکند که در برخورد با رسانههای خطرناک، از جمله خبرگزاری فارس، همواره از خود بپرسیم: «هدف از فرضیهها و یا باورهایی که در تولید یک مطلب طرح شدهاند، چیست؟»
وجه خوشبینانه گزارش خطرناک خبرگزاری فارس
در تفسیر این خبر میتوان یک نگاه خوشبینانه هم داشت که از خطرات آن میکاهد ولی باز هم نافی «دروغ»، «ساختگی» و «جهتدار» بودن این گزارش نیست.
میتوان به این گزارش اینگونه نگاه کرد:
۱- برآوردهای خبرگزاری فارس نشان میدهند که اکثریت رایدهندگان، در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت نمیکنند.
۲- به باور خبرگزاری فارس، تحریم انتخابات، خدشهای به مشروعیت نظام وارد میکند.
۳- برآوردهای خبرگزاری فارس نشان میدهند تصمیم احزاب اصلاحطلب بر بخش قابل توجهی از رایدهندگان اثرگذار است.
۴- برآوردهای خبرگزاری فارس نشان میدهند نه احزاب اصلاحطلب و نه رایدهندگان، میلی به شرکت در انتخابات ۱۴۰۰ ندارند.
با چنین برآوردی، اتاق عملیات جنگ روانی خبرگزاری فارس به این نتیجه رسیده است که باید یک خبر دروغ را به عنوان «استراتژی اصلاحطلبان» در جامعه ترویج داد که بیشترین منفعت را برای حکومت داشته باشد.
استراتژی اصلاحطلبان چیست؟ «رای سفید»!
خاصیت رای سفید چیست؟
رای سفید بهترین رایی است که مخالفان اصولگرایان میتوانند به صندوق بیاندازند چراکه:
۱- تاثیری بر رای آوری کاندیدای مورد حمایت حکومت و اصولگرایان ندارد.
۲- میزان مشارکت مردم در انتخابات را افزایش میدهد؛ یعنی در سرجمع آرای ماخوذه محاسبه و مشارکت و مشروعیت نظام را افزایش میدهد بیآنکه هزینهای برای نظام نداشته باشد.
این استراتژی را چهگونه میتوان جا انداخت؟
احتمالا این پرسشی است که خبرگزاری فارس را به انتشار این گزارشهای تخیلی واداشته است؛ نسبت دادن این استراتژی به اصلاحطلبان و پیوند آن با مخالفان نظام و براندازان.
حتما آنها فکر کردهاند اگر براندازان به این نتیجه برسند که رای سفید یک حرکت اعتراضی است، پس در آن شرکت میکنند تا اعتراض خود را اعلام کنند بیآنکه متوجه باشند که مشارکت در انتخابات را افزایش میدهند و بر مشروعیت نظام مهر تایید میزنند. چه از این بهتر؟!
راه مقابله با رسانههای خطرناک، صحبت کردن در مورد گزارشهای آنها و ترویج تفکر انتقادی است.
مطالب مرتبط:
مرور رسانهها: خبرگزاری حوزه و تکنیکهای آخوندی برای حمایت از شورای نگهبان
مرور رسانه: خبرگزاری فارس و فریمبندی فریبکارانه اطلاعات
مرور رسانه: استفاده ابزاری نظام از جامعه کلیمی ایران در آستانه انتخابات
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر