واکنش روزنامه‌نگاران به بازداشت خبرنگار ابتکار

در حالی حمله به «پویان خوشحال»، خبرنگار روزنامه «ابتکار» شدت گرفته است و برخی از چهره‌های تندرو مجلس شورای اسلامی، مقامات حکومتی و مذهبی‌های افراطی‌ خواهان برخورد تند و حتی اعدام وی شده‌اند، اعلام جرم علیه وی با مخالفت بخشی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران روبه‌رو شده است.

پویان خوشحال در اثر یک اشتباه در انتخاب واژه «درگذشت» به جای «شهادت» برای کشته شدن «امام حسین» در گزارشی ، به اتهام «توهین به مقدسات» مورد تعقیب قرار گرفت و بازداشت شد. در چند روز اخیر اخباری که سایت‌ها و خبرگزاری‌های وابسته به حکومت از این اشتباه با عنوان «هتاکی به مقدسات» مطرح کردند، به توییترهای قبلی این روزنامه‌نگار اشاره کرده‌اند. این در حالی است که توییت‌های مورد اشاره آن‌ها که معتقدند توهین به مقدسات هستند، در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵ منتشر شده‌اند.

یکی از روزنامه‌نگاران فعال در رسانه‌های ایران به «ایران وایر» می‌گوید: «آن‌ها که با ذات کار تحریریه و امکان خطا به دلیل سرعت کار در روزنامه، کمبود وقت و فشار کاری آشنا هستند، بهتر از هرکسی می‌دانند این اشتباه خبرنگار ابتکار برنامه‌ریزی و مدیریت شده نمی‌تواند باشد. همه ما گاهی در نگارش خبر و گزارش دچار اشتباه می‌شویم اما معمولا به دلیل این که هر روزنامه، ویراستار، دبیر سرویس، معاون سردبیر، سردبیر و مدیرمسئول دارد، قاعدتا در یکی از این دروازه‌ها معمولا مواردی که حساسیت روی آن‌ها زیاد است، سانسور می‌شوند. اما این که شهادت بشود درگذشت، آیا قانون یا دستورالعملی برای آن وجود دارد که در صورت تخطی از آن، نویسنده مجرم شناخته شود؟»

او با اشاره به ضرورت فعال شدن نهادهای صنفی برای حمایت از روزنامه‌نگاران در این شرایط می‌گوید: «در حال حاضر روزنامه ابتکار به راحتی با وجود این که عذرخواهی و اعلام کرده این اشتباه سهوی بوده، خبر داده که پویان را اخراج کرده است. بنابراین، این خبرنگار امنیت خود را فدای روزنامه‌ای کرده است که حتی حاضر نیست در این شرایط از او دفاع کند. پس چه کسی الان در این شرایط باید به حمایت از او بپردازد؟»

«مهسا جزینی» روزنامه‌نگار نیز اخراج پویان خوشحال را «بی‌شرافتی» مدیران این روزنامه و حمله متعصبان علیه او را «اوج وقاحت» خوانده و در توییترش نوشته است: «یه مطلب تا بره چاپ، از زیر دست دبیر، سردبیر، مدیرمسئول و گاهی وردست مدیر مسئول -با وظیفه هوشیارسازی مدیرمسئول-، ویراستار و نمونه‌خوان می‌گذره و اون جمله پویان خوشحال واقعا ممکنه سهوی بوده باشه.اخراجش اوج بی‌شرافتی مدیران ابتکارو بسیج توییتری علیهش اوج وقاحته.»

به نوشته «امیرحسین مصلی»، روزنامه‌نگار، «مجتبی»، پسر «محمدعلی وکیلی»، صاحب‌امتیاز و مدیر مسئول روزنامه ابتکار، سردبیر این روزنامه است .

او در توییتر خود نوشته است: «مگه محمدعلی وکیلی نگفت پسرم سردبیر روزنامه ابتکار هست؟ مگه وظیفه سردبیر این نیست تمام مطالب رو چک کنه؟ حالا که مشکلی پیش اومده چرا این آقازاده نماینده مجلس مسئولیت قبول نمی‌کنه! نمی‌شه که فقط برای گرفتن طرح ترافیک سردبیر بود! چرا همه کاسه کوزه‌ها رو سر پویان خوشحال می‌شکنن؟»

مصلی اضافه کرده است: «جناب وکیلی! لطفا خبر سایت میزان وابسته به قوه قضاییه را بخوانید! دلیل اصلی بازداشت پویان خوشحال، گزارش روزنامه ابتکار بود و بعد توییتر! گزارشی که باید دبیر، سردبیر و مدیرمسئول چک می‌کردن! حتی در سایت هم بدون هیچ نظارتی بازنشر شده! به جای اخراج خبرنگار باید مسئولیت‌پذیر باشید!»

مجتبی وکیلی در پاسخ توییت کرده است: «این که دانسته ندانسته حرفی نادرست رو نشر بدیم، چه دستاوردی دارد یا چه گرهی از مشکلات باز می‌کند؟ دوست عزیز خود شما هم خوب می‌دانید که ایراد گزارش به این حد پیچیده نبود. در اصل مشکل از توئیت‌هایی هست که خود دوستان داغش کردند. برای لجن مال کردن دیگران از روش‌های دیگه استفاده کنیم.»

روزنامه ابتکار، روز پنج‌شنبه (سوم آبان) در توضیحی درباره گزارش پویان خوشحال نوشته که در این گزارش، «سهوا» به جای «شهادت، از واژه‌ای اشتباه استفاده شده است که از محضر حضرت ولی‌عصر، امام حسین و عموم شیعیان عذرخواهی می‌کنیم.»

با وجود عدم انطباق نوشته‌های پویان خوشحال با اتهام «سب النبی»، تعدادی از کاربران مذهبی توییتر خواستار اعدام این خبرنگار شده‌اند. یکی از کاربران توییتر به نام سیداحمد خبر بازداشت پویان خوشحال را با هشتگ «پویان خوشحال باید اعدام شود» توییت کرد. کاربری به نام «عمار» نوشته است: «او به فتوای همه فقهای شیعه، مهدورالدم است و هر چه زودتر باید اعدام شود.»

کاربر دیگری که خود را «یک طلبه ساده مثل امام خمینی» معرفی کرده است نیز نوشت: «پویان خوشحال باید به سیخ کشیده و اعدام شود چون هم تهدید اجتماعی بود، هم چندین نفر را مشکل‌دار کرد، هم فرقه نامشروع باب کرد.»

اگرچه کسانی که هم اکنون با اشاره به اتهام توهین به مقدسات و سب‌النبی، از مجازات اعدام برای جلوگیری از خطاهای مشابه حرف می‌زنند و به توییت‌های پیشین این روزنامه‌نگار که هم‌اکنون در بازداشت به سر می‌برد، استناد می‌کنند اما قانون برای توهین به ائمه و شخصیت‌های مذهبی مجازات یک تا پنج سال زندان در نظر گرفته است؛ البته اگر ثابت شود.

بسیاری معتقدند با توجه به این که این توییت سال‌ها قبل پست شده بودند، استناد به آن‌ها برای سنگین کردن پرونده پویان خوشحال، یک حرکت برنامه‌ریزی شده است برای تحت فشار قرار دادن بیش‌تر روزنامه‌نگاران.

پویان خوشحال اولین فردی نیست که به دلیل ابراز عقیده و یا اشتباهاتی که ممکن است سهوی باشد، به توهین به مقدسات متهم شده است. «محمدحسین میراسماعیلی»، روزنامه‌نگار و طنزنویس سابق روزنامه «جهان صنعت» نیز به دلیل توییت مطالب طنز در این رابطه بازداشت و اواخر مرداد ۱۳۹۷ به ۱۰سال حبس، دو سال محرومیت از فعالیت در رسانه‌ها و فضای مجازی، دو سال ممنوعیت خروج از کشور و شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم شد.