نتیجه‌گیری پایان‌نامه یک خبرنگار اقتصادی در ایران نشان داده است فشارهای درونی و بیرونی جدی برای توسعه ژانر روزنامه‌نگاری تحقیقی در کشور وجود دارد. او به این نتیجه رسیده است باید شاخص‌های تاثیرگذاری که مانع از شکل گرفتن روزنامه‌نگاری تحقیقی به عنوان یک ژانر پویا و موثر در ایران می‌شود را در دیگر سطوح جست‌وجو کرد.
«ریحانه یاسینی» که پایان‌نامه خود را با موضوع «مطالعه میدانی روزنامه‌نگاری اکتشافی در مطبوعات ایران» به تازگی ارایه کرده، پس از پایان تحقیقات خود، نتیجه گرفته است در سازمان‌های مطبوعاتی ایران هم‌اکنون درک الزامات این ژانر روزنامه‌نگاری از نظر تشکیل تیم‌های تحقیقی و ایجاد فرصت برای تحقیق بلندمدت موجود نیست.
در این پایان‌نامه که کانال تلگرامی «باشگاه روزنامه‌نگاران ایران» بخشی از آن را منتشر کرده، آمده است: «مدیران رسانه‌ها و حتی سردبیران مطبوعاتی، افرادی محافظه‌کار هستند و برای انجام کارهای تحقیقی و اکتشافی، مانع‌تراشی می‌کنند.»
بنابر نتیجه تحقیقات او، در ۳۰ سال اخیر در مطبوعات اصلی ایران چنین سازمانی تنها در مجله «پیام امروز» طی سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۸ وجود داشته است.
او نوشته است: «میدان روزنامه‌نگاری اکتشافی ایران با فشارهایی از هر سو مواجه است که امکان کنش‌های جدی و هدفمند را محدود و بسیار سخت می‌کند.»
این روزنامه‌نگار دو نقطه عطف در دوره‌های زمانی را دلیل نحیف شدن بدنه مطبوعات و نفس نفس زدن آن در مقابل هجوم شبکه‌های اجتماعی دانسته است: «توقیف‌های پی‌در‌پی مطبوعات، به ویژه در زمان توقیف‌های فله‌ای در سال ۱۳۷۹ و سپس برخوردهای قضایی سنگین و حکم‌های طولانی مدت زندان و محرومیت از شغل روزنامه‌نگاری پس از سال ۱۳۸۸، باعث خالی شدن تحریریه‌های فعلی از حضور گروه‌های مرجع شغلی شدهاند.»
او نوشته است در سازمان‌های رسانه‌ای، گروه‌های مرجعی که از جوان‌هایی با انگیزه کشف حقیقت، روزنامه‌نگار تحقیقی بسازند، وجود ندارد: «با وجود تمام این فشارها، روزنامه‌نگاران حقیقت‌جو با انگیزه‌های درونی خودشان، کارهایی با سویه‌های تحقیقی و افشاگرانه انجام می‌دهند. آن‌ها اعتقاد و امید جدی دارند که در داخل میدان قدرت همین نظام هنجاری، با تغییرات اقتصادی در مدیریت مطبوعات، امکان روزنامه‌نگاری اکتشافی و گسترش این ژانر در ایران وجود دارد.»
براساس این پایان‌نامه، رتبه ایران در سال ۲۰۱۹ در میان ۱۰ کشوری که بیشترین سانسور مطبوعات و فشار بر روزنامه‌نگاران در آن‌ها وجود دارد، هفت است. از نظر میزان فساد نیز در بین ۱۸۰ کشور جهان، جایگاه ۱۳۸ را دارد: «تحلیل سازمان شفافیت بین‌المللی نیز نشان می‌دهد که بین سطح فساد در کشورها با سطح آزادی رسانه‌ها در آن‌ها رابطه مستقیم وجود دارد. هرچه آزادی روزنامه‌نگاران در کشوری کمتر باشد، میزان فسادهای دولتی در آن بیشتر است. همین آمار، ضرورت پژوهش در حوزه روزنامه نگاری تحقیقی یا اکتشافی را عیان می‌کند.»
یاسینی روزنامه‌نگاران را این گونه معرفی کرده است: «دارای انگیزه کشف حقیقت، افرادی آرما‌ن‌گرا با هدف اصلاح و ایجاد تغییر در میدان بازی بزرگان و به دنبال راضی کردن اصلاح‌گر درون خود هستند. این انگیزه‌های درونی، کاملا منطبق با نتایج مطالعاتی است که درباره انگیزه‌های روزنامه‌نگاران تحقیقی در کشورهای دیگر، از جمله روسیه، امریکا و اتحادیه اروپا انجام شده است. در نتیجه، شاخص‌های تاثیرگذاری را که مانع از شکل گرفتن روزنامه‌نگاری تحقیقی به عنوان یک ژانر پویا و موثر در ایران می‌شود، باید در دیگر سطوح جست‌وجو کرد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر