در جدیدترین خبر درباره فیلتر اپلیکیشن صوتی «کلاب‌هاوس» در ایران، روز شنبه ۱۱اردیبهشت۱۴۰۰ دیوان عدالت اداری دستور هیات وزیران دولت حسن روحانی مبنی بر جریمه اپراتورها به خاطر فیلتر کلاب‌هاوس را لغو کرد.
این حکم بدان معناست که تلاش دولت حسن روحانی برای مقابله با فیلتر کلاب‌هاوس توسط اپراتورهای «همراه اول»، «ایرانسل» و «مخابرات» فعلا با شکست مواجه شده و وزارت «ارتباطات و فناوری اطلاعات» حق صدور هیچ‌گونه جریمه‌ای را برای فیلترکنندگان ندارد.
«امیر رشیدی» پژوهشگر امنیت و دسترسی به اینترنت، در گفت‌وگو با «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید؛ طی ده سال اخیر تا به حال با چنین «شیادی واضحی» مواجه نشده که فیلترکنندگان یک اپلیکیشن خارجی، فورا اپلیکیشن مشابه آن را تولید کنند و «این ادعا که شرکت‌های ایرانی دارای رانت فیلتر هستند و از فیلتر نان در می‌آورند» کاملا حقیقت دارد.
اشاره امیر رشیدی به خبر دیگری است که هم‌زمان با خبر رد مصوبه هیات دولت منتشر شد؛ اینکه اپلیکیشنی ایرانی و مشابه کلاب‌هاوس توسط شرکت «روبیکا» ساخته شده است. جالب اینجاست که بدانیم اپراتورهای «همراه اول» و «ایرانسل» به عنوان اصلی‌ترین اپراتورهای تلفن همراه در ایران، از اصلی‌ترین سهام‌داران شرکت روبیکا نیز هستند، و درواقع فیلترکنندگان کلاب‌هاوس به دنبال حذف رقیب خارجی از بازار داخلی و جذب مشتریان ایرانی با استفاده از اهرم «فیلترینگ» خواهند بود.
سیاستی که البته فعلا بعید است با موفقیت طراحان آن مواجه شود؛ زیرا از طرفی اعتماد اکثریت شهروندان به اپلیکیشن‌های داخلی به دلیل امکان جاسوسی از محتویات تلفن همراه آن‌ها، پایین است و از طرفی دیگر کیفیت اپلیکیشن‌های داخلی نیز قابل مقایسه با خارجی‌ها نیست.
کلاب‌هاوس پلتفرمی است که شهروندان در آن می‌توانند به صورت آنلاین به گفت‌وگوی صوتی با یکدیگر بپردازند. کلاب‌هاوس توانسته است طی مدت کوتاهی، توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی را در ایران به خود جلب کند و در روزهای مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، شهروندان صراحتا انتقادات خود از کلیت نظام جمهوری اسلامی ایران را در آن بیان می‌کنند. اتفاقی که طبعا به مذاق مدیران امنیتی نظام ایران خوش نمی‌آید.
به دنبال بروز اختلال در دسترسی به شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس طی چند هفته اخیر، هیات وزیران در جلسه ۲۹فروردین۱۴۰۰ اپراتورهای همراه اول، ایرانسل و مخابرات را به دلیل ایجاد اختلال و انسداد در دسترسی به این شبکه اجتماعی جریمه کرد.
این اقدام در جلسه هیات وزیران با پیشنهاد مشترک وزارت‌خانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، امور اقتصادی و دارایی و اطلاعات و نیز سازمان برنامه و بودجه کشور انجام گرفت.
پس از آن برخی اپراتورها در نامه‌ای به دیوان عدالت اداری از هیات وزیران شکایت کرده و خواستار صدور دستور موقت بر توقف عملیات اجرایی این مصوبه شدند. دیوان عدالت اداری نیز روز ۱۱ اردیبهشت قرار توقف این مصوبه را صادر کرد.
اگر سروش جواب داد، روبیکا هم جواب می‌دهد
امیر رشیدی به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید: «سه اتفاق حیرت‌آور به صورت هم‌زمان رخ داد. اول اینکه حکم جریمه اپراتورها به دلیل فیلتر کلاب‌هاوس را لغو کردند، سپس اپلیکیشنی مشابه کلاب‌هاوس را در داخل کشور رونمایی کردند و در نهایت مشخص شد که اپلیکیشن جانشین ایرانی متعلق به همان فیلترکنندگان کلاب‌هاوس است. خب فیلترینگ این شکلی و تضییع حقوق شهروندان تابه‌حال به چنین وضوحی رخ نداده بود و به معنای شیادی سیاست‌گذاران و ترس و استیصال آن‌ها از گردش آزاد اطلاعات است. این یعنی ادعای شرکت‌ها و استارآپ‌های معروف ایرانی که می‌گویند از رانت حکومتی برخوردار نیستند و با فیلترینگ مخالف‌اند، ابدا واقعیت ندارد.»
رشیدی در ادامه گفت: «همان‌طور که یوتیوب را فیلتر کردند تا آپارات رشد کند، همان‌طور که نت‌فیلیکس را فیلتر کردند تا نماوا و فیلیمو پا بگیرند، حالا هم می‌خواهند با فیلتر کلاب‌هاوس اپلیکیشن جدید روبیکا را بین مردم جا بیاندازند. اما این وسط مشکل اصلی برای آن‌ها این است که شهروندان شاید مشتری وب‌سایت‌های ایرانی باشند؛ اما اعتماد کردن‌شان به اپلیکشن‌های تلفن همراه که ساخت داخل باشد، بسیار سخت است؛ زیرا بحث جاسوسی این اپلیکیش‌ها از محتویات داخلی موبایل کاربران مطرح است و چنین عدم اعتمادی هم کاملا به‌حق و درست است. به همین دلیل هم بوده که طی سال‌های اخیر پروژه‌های حکومتی مانند سروش و آی‌گپ که بعد از فیلتر تلگرام روی کار آمدند با شکست مواجه شدند و مردم همچنان با فیلترشکن از تلگرام استفاده می‌کنند.»
پیش از این «محمدجواد منتظری»، دادستان کل ایران روز ۱۷ فروردین‌ماه در جمع خبرنگاران گفته بود فعلا درباره مسدودسازی شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس در ایران تصمیمی گرفته نشده است.
«محمدجواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات و فن‌آوری نیز مدعی شده که این شبکه اجتماعی فیلتر نیست؛ با این حال کاربران بارها تجربه فیلتر شدن را در استفاده از این اپلیکیشن دارند.
«اسحاق جهانگیری»، معاون رییس‌جمهور یک روز پیش از دستور دیوان عدالت ادارای در تاریخ ۱۰اردبیهشت در جلسه‌ای در کلاب‌هاوس گفته بود: «شما وزیری (محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فن‌آوری) دارید که جلوی اختلال کلاب‌هاوس را می‌گیرد ... جریمه سنگین وضع شده است. دولت و ريیس‌جمهوری در این مسیر جدی است. کسانی که بخواهند در اینترنت اختلال ایجاد کنند، بازنده خواهند بود و دولت در کنار مردم است.»
با این حال یک روز بعد دیوان عدالت اداری دستور لغو جریمه برای اختلال‌گران کلاب‌هاوس را صادر کرد.
امثال اسماعیل بخشی نشان می‌دهند فیلترینگ شکست خورده
امیر رشیدی در پاسخ به اینکه درباره هدف حکومت ایران از گسترش چنین فیلترهای اینترنتی و تلاششان برای الگو گرفتن از کشور چین می‌گوید: «طبیعتا حکومت ایران بسیار علاقه‌مند است تا سیستم فیلترینگی همچون چین را در ایران پیاده کند؛ اما می‌دانیم که فعلا چنین توانایی وجود ندارد. چه از لحاظ توانایی فیزیکی و تکنولوژی برای جایگزینی اینترنت ملی به جای اینترنت جهانی و چه از لحاظ فرهنگ به وجود آمده برای مردم ایران. حالا شهروندان ایرانی بسیار به تکنولوژی و اپلیکیشن‌های غربی علاقه‌مند هستند و هرکاری خواهند کرد تا به آن دسترسی داشته باشند؛ اما چنین علاقه‌ای در مردم چین نیست و از ابتدا با اپلیکیشن‌های ملی‌شان کنار آمده‌اند. این مربوط به همان مسئله میزان اعتماد مردم به حکومت است.»
رشیدی می‌گوید: «در چین مردم‌شان با یک اپلیکیشن به نام وی‌چت تمام کارهای روزانه خود مانند چت کردن و جابه‌جایی پول و تهیه بلیت و غذا و ... را انجام می‌دهند؛ چون سیاستی بلندمدت را برای جلب اعتماد نسبت به حکومت و محصولاتش اجرا کردند، اما چنین امکانی خب در ایران وجود ندارد و بارها تلاش‌های حکومت ایران برای رسیدن به چنین هدفی با شکست مواجه شده است. مانند ساخت وی‌پی‌ان ایرانی در دولت احمدی‌نژاد. حقیقت این است که چنین سیاست‌های محدودکننده آزادی بیان و سانسور در ایران، در سال‌های اخیر کاملا با شکست مواجه شده است و صدای اعتراض مردم نسبت به سیاست‌های حکومتی از طریق اپلیکیشن‌های مختلف به گوش همگان می‌رسد. مثلا همین دیشب صدای اسماعیل بخشی فعال حقوق کارگری را در کلاب‌هاوس شنیدیم که با اینکه متعلق به قشر کارگری جامعه و غیرپول‌دار است، اما باز با استفاده از فیلترشکن به کلاب‌هاوس می‌آید تا بازگوکننده دغدغه‌های کارگران ایرانی باشد. اگر سیاست فیلترینگ موفق‌آمیز بود، امثال اسماعیل بخشی این‌قدر آگاه نبودند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر