برخورد خشن ماموران نیروی انتظامی با دختران نوجوان به جرم آب بازی در یکی از پارک‌های شرق تهران در روزهای اخیر مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است. هنوز کاربران شبکه‌های اجتماعی با حساسیت اخبار مربوط به این برخورد را دنبال می‌کنند و هشتگ«#دختران_تهرانپارس» در شبکه‌های اجتماعی داغ است.
مسوولان چه کسانی هستند؟
ویدیوی این برخورد خشن مأموران انتظامی نخستین بار از سوی کمپین «چهارشنبه‌های سفید» در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. واکنش کاربران شبکه‌های مجازی نسبت به این خشونت عریان، پلیس را وادار به پاسخگویی و توضیح کرد.
مرکز اطلاع رسانی نیروی انتظامی تهران بزرگ در توضیح دلیل این برخورد خشن اعلام کرد:«عصر روز شنبه یکم تیرماه در پی تماس تلفنی تعدادی از شهروندان مبنی بر حضور چند دختر و پسر در پارک "پلیس" منطقه تهرانپارس و انجام حرکات نامتعارف و به دور از شئون اخلاقی از سوی آنان، واحد گشت کلانتری برای بررسی موضوع به محل اعزام شد. در بررسی اولیه مشخص شد پنج دختر و پسر که فاقد حرکات طبیعی و نرمال و هم‌چنین پوشش مناسب بودند، با انجام شوخی‌های سخیف، نامتعارف و به دور از شئون اخلاقی و عرف جامعه با یک‌دیگر، موجبات نارضایتی و اعتراض دیگر افراد حاضر در پارک را فراهم کرده‌اند.»
مرکز اطلاع رسانی پلیس تهران بزرگ در ادامه «فحاشی نوجوانان» را به عنوان توجیه این برخورد خشن عنوان کرده بود: «مأموران پس از حضور در محل، آنان را به رعایت عفت و هنجار‌های اجتماعی دعوت کردند که در مقابل این رفتار مأمور پلیس، یکی از این افراد ضمن ایجاد جوسازیٍ، شروع به فحاشی نسبت به مأموران کرده که در نتیجه این ماجرا، سه پسر و دو دختر دستگیر و به کلانتری انتقال داده شدند.»
تا این جا هیچ اشارهای به برخورد خشن مأموران با این شهروندان نوجوان که در پارک پلیسِ تهرانپارس مشغول آب بازی بودند، نمی‌شود. روز سه شنبه، یعنی سه روز بعد از این اتفاق و ادامه اعتراض کاربران شبکه‌های اجتماعی، «حسین رحیمی»، رییس پلیس تهران بزرگ خبر از بازداشت و عزل دو مامور متخلف در ارتباط با این برخورد خشن داد. تنها چند ساعت پس از انتقاد «فارس»، خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران از دستگیری و تعلیق این دو مأمور، دوباره رحیمی اعلام کرد حکم تعلیق و دستگیری دو مأمور خاطی تا پایان تحقیقات در این مورد متوقف شده است.
«موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوق‌دان و مشاور «ایران‌وایر» در مورد اتهامات وارد شده به این شهروندان که منجر به دستگیری آن‌ها شد، می‌گوید: «هیچ جای "قانون مجازات اسلامی"، آب بازی زنان در اماکن عمومی جرم شناخته نشده است. رییس پلیس تهران بزرگ هم برای توجیه برخورد با دو دختر تهرانپارس، به حرکات "غیر متعارف" و "شوخی سخیف" اشاره کرده که هیچ کدام از این رفتارها در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری نشده‌اند.»
این حقوق‌دان می‌گوید: «اصولاً ترکیب "حرکت غیر عادی" به حدی کلی است که به هیچ وجه نمی‌توان آن را جرم دانست. برای نمونه، کسی که در خیابان، سینه خیز راه می‌رود، از نظر بسیاری ممکن است حرکاتش غیرعادی تلقی شود اما نمی‌توان سینه خیز راه رفتن را جرم دانست.»
با این حال، قانون مجازات اسلامی دست ضابطان قضایی را تا حدی برای برخورد با برخی شهروندان در این مورد باز گذاشته است: «با اغماض شاید بتوان حرکات این شهروندان را مصداق "فعل حرام" دانست که در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده اما مجازات آن ناچیز است. البته برای کسی خطری ایجاد نمی‌کند که به خاطر آن پلیس به این خشونت متوسل شود.»
موسی برزین خلیفه‌لو هم‌چنین در مورد ادعای مطرح شده از سوی مقامات پلیس در مورد استفاده این جوانان از مواد توهم‌زا می‌گوید: «پلیس اعلام کرده است که در بررسی‌های اولیه متوجه شده‌اند این نوجوانان از مواد توهم زا استفاده کرده‌اند. این جای سوال دارد که چه طور در همان ساعات اول دستگیری، پلیس متوجه استفاده آن‌ها از مواد توهم‌زا شده است؟ اگر منظور از مواد توهم‌زا، مواد محرک باشد، پلیس می‌بایست مراحل نسبتاً پیچیده‌ای را برای اثبات استفاده این دو نفر از این مواد طی می‌کرد. دستور مقام قضایی، ارسال نمونه خون متهمان به لابراتوار و اعلام نظر پزشکی قانونی، مراحلی است که باید برای اثبات استفاده متهمان از مواد محرک طی می‌شد که مشخص است این مراحل در این "بررسی‌های اولیه" عملی نشده است.»
توسل مأموران انتظامی به زور برای دستگیری نوجوانان، بخش دیگر این ماجرا بود که بحث درباره آن در شبکه‌های اجتماعی داغ شد.
موسی برزین خلیفه‌لو در این باره می‌گوید:«به طور کلی ضابطان قضایی در دو موقعیت حق دخالت دارند؛ یکی جرایم مشهود و دیگری جرایم غیرمشهود. جرایم مشهود آن دسته از جرایمی هستند که در مقابل مأموران نیروی انتظامی انجام می‌شوند. در جرایم غیر مشهود، ضابطان قضایی باید با حکم قضایی اقدام به دستگیری متهم کنند. در هر دو این حالات، نیروی انتظامی می‌تواند با استفاده از قوه قهریه به دستگیری متهم اقدام کند.»
بحث اما این جا است که با فرض وقوع جرم توسط نوجوانانی که مشغول آب بازی بودند، مرز استفاده از اجبار و زور برای دستگیری متهم، در صورت مقاومت آن‌ها در برابر مأموران کجا است؟ برزین خلیفه‌لو در پاسخ به این سوال می‌گوید:«حتی در صورتی که این دو دختر نوجوان از سوار شدن به ماشین پلیس خودداری می‌کردند، قوه قهریه پلیس تنها باید در اجبار کلامی و با استفاده از تذکر قانونی و در مرحله بعد، زدن دستبند به آن‌ها استفاده می‌شد. در این تصاویر چیزی که روشن است، متوسل شدن مأموران به خشونت فیزیکی بود که به هیچ وجه جایگاه قانونی ندارد. طبعاً به تناسب جرم ارتکابی، میزان توسل به اجبار متفاوت است؛ مثلاً در صورتی که پلیس با متهمان قتل و چاقوکشی و نظایر این‌ها رو به رو است، نمی‌تواند تنها با درخواست کلامی، متهم را دستگیر کند.»
چه‌طور پیگیری کنیم؟
غیر از اخبار ضد و نقیضی که در مورد برخورد نیروی انتظامی با ماموران متخلف در این حادثه منتشر شده است، هنوز از شکایت شهروندان بازداشت شده از آن‌ها خبری نیست.
موسی برزین خلیفه‌لو می‌گوید: «به هر حال، مأموران در این صحنه مرتکب جرم ضرب و جرح و احتمالاً توهین هم شده‌اند. در قوانین کیفری برای این جرمها، مجازات‌های مختلفی، از حبس و شلاق تا قصاص در نظر گرفته شده است. با توجه به حساسیتی که افکار عمومی در مورد این پرونده نشان داده، پیشنهاد ما ارایه شکایت علیه مأموران در مراجع قضایی است. مرجع رسیدگی به این جرم، دادسرای نظامی است.»
«غلامعباس ترکی»، دادستان نظامی استان تهران اعلام کرده پرونده این مأموران به این نهاد قضایی ارجاع داده شده است.
علاوه بر دادسرای نظامی، دایره بازرسی نیروی انتظامی هم می‌تواند به شکایت آن‌ها رسیدگی و با متخلفان برخورد کند. سردار «محمدکریم بیات»، رییس اداره بازرسی نیروی انتظامی تهران بزرگ است. برای ارتباط با این بخش، از شماره تلفن سه رقمی ۷۱۳استفاده کنید.
اما موسی برزین خلیفه‌لو می‌گوید: «علاوه بر بازرسی پلیس و دادسرای نظامی، دادسرای عمومی محل وقوع حادثه هم می‌تواند به جرایم رخ داده از سوی ضابطان قضایی رسیدگی کند. شهروندانی هم که از برخورد خشن پلیس مستنداتی مثل عکس و فیلم دارند، بهتر است آن‌ها را برای دادستانی تهران بفرستند.»
لطفاً نتیجه پیگیری خود را برای «ایران‌وایر» به نشانی [email protected] بفرستید.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر