دست‌های خالی اهالی جزیره کیش از جام جهانی قطر

ونوس امیدوار، شهروند خبرنگار

جذب صدها گردش‌گر داخلی و خارجی، رفت و آمد بازیکنان و شرکت کنندگان در جام جهانی، محل تمرین برخی تیم‌های حاضر در جام، برپایی کمپ تیم ملی فوتبال و در نهایت، رونق کسب و کارها و داغ شدن گردش‌گری با روشن شدن تنور جام جهانی در قطر؛ همه این‌ها وعده‌هایی بود که مسوولان و دولتمردان جمهوری اسلامی طی سال‌های اخیر، به‌ویژه از یکی دو سال به شهروندان کیش  داده‌اند تا اعتراضات و صدای آن‌ها را نسبت به افزایش سرسام‌آور هزینه‌های زندگی، خصوصا در بخش مسکن و واحدهای تجاری خاموش کنند. اما حالا که در کوران جام جهانی ۲۰۲۲ قطر هستیم، دریغ و درد از عمل، حتی به یکی از این وعده‌ها.

***

نیمه دوم سال ۱۴۰۱، به‌ویژه از آبان به بعد، اوج زمان سفر به جزیره کیش است. اهالی این جزیره انتظار داشتند امسال با برگزاری جام جهانی در یکی از نزدیک‌ترین کشورها، یعنی قطر که تنها ۲۷۰ کیلومتر از کیش فاصله دارد، شاهد حضور میلیون‌ها گردش‌گر داخلی و خارجی باشند تا شاید رکورد سال‌های گذشته، به‌ویژه دو سال دوران شیوع کرونا و بعد از آن جبران شود. اما این روزها تحت تاثیر اعتراضات سراسری در کشور، نه تنها حضور گردش‌گر داخلی به حداقل رسیده است و نسبت به سال‌های گذشته کاهش چشم‌گیر دارد بلکه هیچ خبری هم از گردش‌گر خارجی و میهمانان جام جهانی نیست؛ آن هم در سایه بی‌کفایتی و رویاپردازی مسوولان کشور.

«مهدی» از ۲۰ سال پیش ساکن جزیره کیش و کارش معاملات ملکی است. او می‌گوید: «رویای مسوولان کشور در بهره‌برداری از برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر از همان فردایی که سپ پلاتر نام این کشور را به عنوان میزبان ۲۰۲۲ اعلام کرد، شروع شد. در این مدت، هر کس که مدیر یا مسوولی در منطقه آزاد کیش شد، از برنامه‌هایش برای توسعه و رونق کسب و کارهای کیش هم‌زمان با جام جهانی قطر گفت. اما امروز که در جریان برپایی این رویداد هستیم، حتی به یک وعده هم عمل نشده است. قیمت ملک در این سال‌ها چندین برابر افزایش پیدا کرده است و هر وقت اعتراض کردیم، مسوولان گفتند نگران نباشید، جام جهانی که در قطر برگزار شود و گردش‌گران به این جزیره بیایند، خیلی از مشکلات حل می‌شود. قیمت اجاره هم که افزایش پیدا کرد، همین وعده را دادند. تورم بر جامعه حکم‌فرما شد و سفرها به کیش هر سال کمتر و کمتر، باز هم همین وعده را سر دادند. این در حالی است که تمام این مدت فقط حرف بود و حرف. حتی یک زمین چمن برای تمرین هم ساخته نشد. دیوارهای یک هتل نیز که برای گردش‌گر خارجی جذاب باشد، بالا نرفت.»

مسوولان کشور در این سال‌ها برای مردم کیش از جذب ۲۰ هزار گردش‌گر خارجی و داخلی، برقراری ۴۰۰ پرواز هفتگی از کیش به قطر، اختصاص چهار  کشتی کروز و برپایی  ۲۲ فستیوال فرهنگی، تفریحی و ورزشی در این جزیره گفته بودند؛ از این که با مشارکت در برپایی جام جهانی ۲۰۲۲ در قطر، به میهمانان و علاقه‌مندان داخلی و خارجی این رویداد چه سرویس‌ها و خدماتی که نخواهیم داد و مردم را هم در بهره‌برداری از این خان گسترده بهره‌مند خواهیم ساخت. غافل از این که این روزها حتی گردش‌گر ایرانی هم تحت تاثیر فضای اعتراضی کشور، دل و دماغ سفر به این جزیره را ندارد و بیش از نیمی از ظرفیت هتل‌ها خالی است. 

«مهسا»، سرمایه‌گذار یکی از هتل‌های کیش در این رابطه می‌گوید: «بزرگ‌ترین فرصت گردش‌گری را از دست دادیم. چه کارها که می‌شد انجام داد و از این فرصت استفاده کرد اما در سایه بی‌کفایتی مسوولان کشور، همه رویاها محو شدند و از بین رفتند.» 

سال ۱۳۹۹، در سازمان منطقه آزاد کیش ستادی به همین مناسبت تشکیل شد که هفت کمیته داشت. این کمیته‌ها شامل «رسانه و روابط عمومی»، «بودجه»، «اقتصادی»، «پشتیبانی»، «فرهنگی ـ هنری»، «نظارت و ارزیابی» و «گردش‌گری» بودند: «اما دریغ و درد از یک اقدام جدی که در این رابطه انجام شود. همه فقط حرف‌هایی بود که دهان به دهان چرخیدند و روی کاغذ ماندند.»

«دانیال»، یکی دیگر از بازاریان کیش در تکمیل صحبت‌های مهسا می‌گوید: «تیرماه امسال (۱۴۰۱) جشنواره‌ای با حضور حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان و ورزشکاران، از جمله علی دایی، یحیی‌گل محمدی، مهدی مهدوی کیا و وحید شمسایی با عنوان جشنواره جزیره فوتبالی کیش در تالار این جزیره برگزار شد. این جشنواره قرار بود شش ماه (تا پایان جام جهانی در  آذر ۱۴۰۱) ادامه یابد و ۲۰ رویداد ورزشی، هنری، نمایشگاهی و رقابتی در آن برگزار شود و با جذب گردش‌گر، به رونق کسب و کارهای ما کمک کند. اما تا به امروز که در نیمه اول آذر به سر می‌بریم، حتی یک کدام از این برنامه‌ها اجرا نشده‌اند و هیچ اتفاقی در این جزیره نیفتاده است. اگر از مسوولان راجع به عمل نکردن به وعده‌‌هایشان سوال کنی، تداوم اعتراضات مردمی را بهانه می‌کنند. حال آن که مقدمات برپایی این رویدادها، جذب گردش‌گر خارجی، فراهم آوردن زمین چمن مناسب برای تمرین تیم‌های حاضر در جام جهانی و برپایی جشنواره نیازمند فراهم آوردن امکانات و مقدمات از مدت‌ها قبل بود و کار این دو سه ماه اخیر نبود.»

خواب مسوولان کشور برای جزیره کیش در دوران برگزاری جام جهانی قطر از این هم رنگین‌تر بود؛ وقتی «علی بهادری جهرمی»، سخن‌گوی دولت در دهم اسفند ۱۴۰۰ از جزییات‌ دستور ویژه رییس‌جمهوری برای بهره‌گیری از ظرفیت گردش‌گری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر گفت یا زمانی که «رستم قاسمی»، وزیر راه و شهرسازی سابق از ملاقات‌های خود با مسوولان قطری و توافقات انجام شده با دست‌اندرکاران برگزاری جام جهانی در زمینه اقامت و تردد هوایی و دریایی گردش‌گران خارجی و تماشاچیان فوتبال در ایران خبر داد و از امضای نقشه راه عملیاتی همکاری‌های ایران و قطر در برگزاری جام جهانی فوتبال بین دو کشور و هم‌چنین از اشتیاق قطری‌ها برای استفاده از ظرفیت‌های ایران در جام جهانی سخن گفت.

«غلامحسین مظفری»، مدیرعامل سابق سازمان منطقه آزاد کیش در مصاحبه‌ای در سال ۱۳۹۹ از سرمایه‌گذاری یک هزار میلیارد تومانی برای آماده سازی کیش به منظور برپایی زمین مناسب تمرین تیم‌ها و حضور طرف‌داران آن‌ها در ایام برگزاری جام جهانی، در کنار ساخت دو پروژه بزرگ، هر یک با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد تومانی از سوی بخش خصوصی خبر داده بود.

این سرمایه‌ها و وعده‌ها حالا معلوم نیست کجا هزینه شده‌اند و زمین کدام ورزشگاه آماده تمرین فوتبال بازیکنان جام جهانی شده است. آن‌چه در تمام این سال‌ها نصیب مردم کیش و سایر کشور شده، وعده‌های عمل نشده است و تحمیل تورم و فشار اقتصادی به بهانه رونق اقتصادی در آینده‌ای که معلوم نیست کی خواهد آمد.