حبس ابد برای قاتل مسعود مولوی در ترکیه؛ تبرئه ۶ متهم پرونده

احکام پرونده ترور «مسعود مولوی وردنجانی»، از مخالفان جمهوری اسلامی که روز ۲۳ آبان ۱۳۹۸ در «شیشلی» استانبول با ۱۱ گلوله ترور شده بود، صادر شد.

دادگاه «عبدالوهاب کوچاک» را به اتهام قتل مسعود مولوی، به حبس ابد و علاوه بر آن، به دو سال و یک ماه حبس و سه تن از متهمان دیگر را به اتهام «مشارکت در قتل»، به حبس‌هایی از ۱۲ سال و شش ماه تا ۱۵ سال محکوم کرد. شش متهم پرونده هم تبرئه شدند.

***

مسعود مولوی که بود و چرا ترور شد؟

مولوی ادمین یکی از کانال‌های افشاگری علیه جمهوری اسلامی بود که گفته می‌شود به عنوان مامور اطلاعاتی، پیش‌تر با جمهوری اسلامی همکاری داشته است. خبر قتل او به ضرب گلوله افراد ناشناس، آبان ۱۳۹۸ در رسانه‌های ترکیه منتشر شد.

نام مولوی با راه‌اندازی حسابی به نام «جعبه سیاه» و بعد حساب «برادر صادق» در توییتر بر سر زبان‌ها افتاد.

جعبه سیاه اول فروردین ۱۳۹۷ کارش را آغاز و خود را «صدای رسای مردم ایران» و «رسانه‌ای برای افشای مفاسد، جنایات و پشت پرده‌های رژیم جمهوری اسلامی» معرفی کرد. 

این حساب در شبکه‌های اجتماعی طی حدود ۲۰ ماه فعالیت، انبوهی از اسناد، مدارک، اطلاعات، فیلم و صوت درباره قوه قضاییه، وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر کرد و قصد داشت فعالیت‌های خود را با ساختن فیلم درباره این اسناد ادامه دهد.

جزییات ترور مولوی به چه صورت بود؟

به نوشته روزنامه «صباح»، مولوی در ماه جون ۲۰۱۸، بعد از خارج شدن از ایران و اقامت در استانبول، پس از مدتی با «علی اسفنجانی»، ایرانی مقیم استانبول دوست شد. اما اسفنجانی تمام اطلاعاتی را که درباره مسعود مولوی وردنجانی به دست آورده بود، به واحدهای اطلاعاتی ایران منتقل می‌کرد.

بر اساس گزارش صباح که در آن از مسعود مولوی به عنوان مامور اطلاعاتی سابق ایرانی نام می‌برد، مولوی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۹ در شیشلی استانبول، بعد از ملاقات با اسفنجانی به قتل رسید.

صباح می‌نویسد عبدالواهاپ کوچاک، باغبان «ناجی شریفی زیندشتی»، قبل از ترور مولوی، با علی اسفنجانی ملاقات کرده بود. نام زیندشتی که رهبر یک کارتل مواد مخدر است، در جریان ربوده شدن «حبیب اسیود»، رهبر سابق «جنبش آزادی‌بخش الاحواز» و انتقال او به ایران به میان آمده بود. به نظر می‌رسد او با جمهوری اسلامی برای ترور و ربودن مخالفان در داخل ترکیه همکاری می‌کند.

پیش‌تر روزنامه صباح فرد مظنون به قتل «سعید کریمیان»، مدیر شبکه‌ تلویزیونی «جِم» که سه سال پیش در استانبول به ضرب گلوله افراد ناشناس کشته شد را راننده و محافظ شخصی زیندشتی معرفی کرده بود.

«سیاوش اباذری شلمزاری»، یکی دیگر از متهمان پرونده ترور مولوی که علی اسفنجانی نقش اصلی ترور را به ایران فراری داد، در تحقیقات نقشه فرار را با جزییات در دادستانی بیان کرده بود.

شلمزاری مدعی شده بود که یک سند سفر جعلی از سرکنسول‌گری ایران در استانبول برای اسفنجانی تهیه شده و فرار از این طریق رخ داده است.

او گفته بود «محمدرضا ناصرزاده نوشهری»، مسوول ثبت احوال سرکنسول‌گری ایران در استانبول در جعل پاسپورت برای علی اسفنجانی نقش داشته است.

ناصرزاده ۴۳ ساله به اتهام كمك به فرار اسفنجانی با تهیه سند جعلی سفر برای او، در دهم فوریه ۲۰۲۱ دستگیر شد.

دیپلمات بازداشت شده حدود سه ساعت در دادستانی حضور داشت و ادعا کرد در زمان ترور، در ترکیه نبوده و قبل از تاریخ ترور، ماموریتش در کنسول‌گری پایان یافته بوده و علی اسفنجانی و سایر افرادی که نام‌ آن‌ها در این پرونده آورده شده است را نمی‌شناسد.

صباح با استناد به سخنان شلمزاری، نوشته بود اسناد مسافرتی جعلی از سرکنسول‌گری ايران در استانبول تهيه شده و اين فرار از اين طريق رخ داده است.

کیفرخواست متهمان به چه صورت بود و احکام صادر شده چه هستند؟

در کیفرخواست صادره، برای محمدرضا ناصرزاده نوشهری، ناجی شریفی زیندشتی، سیدمحمدرضا رضوی و امین پروازی به اتهام «برنامه‌ریزی و تحریک به قتل با قصد قبلی» و برای متهم فراری این پرونده، علی اسفنجانی، به اتهام «برنامه‌ریزی برای قتل با قصد قبلی»، اشد مجازات و حبس ابد درخواست شده بود.

حبس ابد در ترکیه سه نوع است؛ حبس ابد با  ۱۴ سال زندان، حبس ابد با  ۲۴ سال و حبس ابد با ۳۰ سال زندان. متهم پس از طی کردن این زمان‌ها در زندان، آزادی مشروط می‌گیرد . منظور از اشد مجازات حبس ابد، حبس ابد ۳۰ ساله است.

هم‌چنین در کیفرخواستی که برای عبدالوهاب کوچاک، متهم به قتل مسعود مولوی صادر شده بود، او به اتهام «قتل عمد»، به اشد مجازات و حبس ابد و به خاطر شکایت یکی دیگر از شاکیان پرونده به اسم «نوری اوزدن» با اتهام «ایجاد جراحات عمدی»، یک سال و شش ماه تا چهار سال و شش ماه حبس درخواست شده بود.

در کیفرخواست، برای «چنگیز آکین»، «ولی ساری»، «بیرول اوزدمیر»، «احسان قمی نژاد»، «سینا فروهر»، «هوتن خضرلو» و «آشکین بولدوک» به اتهام «مشارکت در قتل عمدی با تصمیم قبلی»، از ۱۵ تا ۲۰ سال و برای سیاوش اباذری شلمزاری نیز به اتهام «مشارکت در قتل عمدی» و «جعل اسناد رسمی»، از ۱۷ تا ۲۵ سال حبس درخواست شده بود.

جلسه در دادگاه کیفری عالی شماره ۳۹ استانبول برگزار شد و متهمان بازداشت شده، عبدالوهاب کوچاک، ولی ساری و چنگیز آکین به صورت تماس تصویری در جلسه حضور داشتند. در این جلسه، برخی از متهمان که به صورت مشروط آزاد هستند و وکلای طرفین نیز حضور داشتند.

دادگاه بعد از صادر کردن حبس ابد برای متهم اصلی قتل عبدالوهاب کوچاک، دیگران متهمان به نام‌های چنگیز آکین را به اتهام «مشارکت در قتل عمدی با قصد قبلی» به ۱۵ سال حبس، ولی ساری و بیرول اوزدمیر را نیز با همین اتهام به ۱۲ سال و شش ماه زندان محکوم کرد.

دادگاه برای سیاوش اباذری شلمزاری نیز به اتهام «جعل اسناد رسمی» و «کمک به مجرم»، حکم دو سال و شش ماه حبس تعزیری داد اما شش متهم پرونده به نام‌های سید محمدرضا رضوی، احسان قمی نژاد، سینا فروهر، هوتن خضرلو، امین پروازی و آشکین بولدوک را به دلیل عدم وجود مدرک، تبرئه کرد.

دادگاه تصمیم گرفت پرونده سه متهم دیگر این پرونده، از جمله متهم فراری، ناجی شریفی زیندشتی که به برنامه‌ریزی برای ترور متهم شده بود و در حال حاضر در ایران به سر می‌برد، محمدرضا ناصرزاده نوشهری، کارمند کنسول‌گری ایران که قبل از پایان دوره خدمت خود ترکیه را ترک کرده بود و علی اسفنجانی که او هم در ایران به سر می‌برد، از هم جدا شود.

رییس دادگاه با بیان مخالفت با تصمیم اکثریت هیات قضات در احکام صادر شده برای متهمان و حبس ابد برای متهم اصلی پرونده، اظهار داشت: «شواهد کافی مبنی بر ارتکاب جرایم متهمان نسبت به آن‌ها وجود ندارد و بنابراین باید تبرئه شوند.»

چرا رییس دادگاه خواهان تبرئه متهمان شد؟

رییس دادگاه بر خلاف اکثریت هیات قضات دادگاه، با بیان این که هیچ دلیل و مدرک مشخصی علیه متهمان وجود ندارد، خواهان تبرئه آن‌ها شد و گفت: «هیچ مدرکی مبنی بر این که عبدالوهاب کوچاک قربانی را با اسلحه کشته است، وجود ندارد. در گزارش‌های کارشناسی در خصوص فیلم‌های دوربین‌های مداربسته، تشخیص قطعی و روشنی موجود نیست. تصاویر تار هستند. شناسایی متهم بر اساس تصاویر، امکان‌پذیر نیست. مشخص است که متهمان، چنگیز آکین و ولی ساری در صحنه جرم حضور نداشتند. هیچ مدرک کافی، صریح، قطعی و قانع کننده‌ای برای محکومیت متهمان به ارتکاب جرایم وجود ندارد.»

هرچند بعد از صدور احکام، مخالفت رییس دادگاه با آرای هیات قضات تغییری در احکام صادر شده ایجاد نکرد و فقط سلب مسوولیت او از آرای صادر شده را می‌رساند ولی گفته می‌شود با توجه به جدا کردن پرونده سه متهم دیگر که در ایران به سر می‌برند، در آینده امکان تبرئه محمدرضا ناصرزاده و علی اسفنجانی با استناد به مخالفت رییس دادگاه با آرای صادر شده وجود دارد. اما برای زیندشتی با توجه به این که از قبل نیز در ترکیه پرونده دارد، احتمال تبرئه کمتر است.

فعالیت‌های تروریستی ایران در خارج از کشور

در ۴۰ سال گذشته، جمهوری اسلامی شمار زیادی از مخالفانش را ترور کرده یا از کشورهای همسایه ربوده است. ربایش «جمشید شارمهد»، «حبیب اسیود» و «روح‌الله زم» از جمله موارد سال‌های اخیر محسوب می‌شوند. 

دو هفته پیش هم پنج شهروند ایرانی که گفته می‌شود برای ترور شهروندان اسرائیلی در ترکیه آماده می‌شدند، در ترکیه بازداشت شده‌اند.

پیش‌تر نیز تنها یک روز پس از دستگیری ۱۷ نفر در ارتباط با طرح آدم‌ربایی جمهوری اسلامی در ترکیه، این بار رسانه‌های ترکیه و اسرائیل از دستگیری هشت نفر در رابطه با طرح ترور یک تاجر اسرائیلی به نام «یائیر گلر» در ترکیه خبر داده بودند.