گزارش یک اعدام ؛ اتهام: «لواط به عنف»

 شایا گلدوست

خبرگزاری «هرانا»، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، سحرگاه چهارشنبه هشتم تیر ۱۴۰۱ از اجرای حکم اعدام ۱۰ زندانی در زندان «رجایی شهر» کرج خبر داد. از میان این ۱۰ نفر، یک نفر بابت اتهام «لواط به عنف»، یک زندانی با اتهام «تجاوز به عنف» و هشت زندانی دیگر همگی به اتهام «قتل» به اعدام محکوم شده‌ بودند.

هویت دو تن از این افراد اعدام شده احراز شده است؛ «ایمان صفری راد» با اتهام لواط به عنف و «مهدی خالگلدی» به اتهام تجاوز به عنف.  

درباره اعدام به خاطر رابطه جنسی با هم‌جنس چه می‌دانیم؟

***

خبرگزاری «هرانا» پیش‌تر در گزارشی نوشته بود حدود ۱۵ زندانی متهم به رابطه رضایتمندانه با هم‌جنس در بندهای ۲ و ۱۰ زندان «رجایی‌شهر» کرج عمدتا به صورت بلاتکلیف نگه‌داری می‌شوند. این افراد از بدو ورود، از سوی زندانیان متهم به جرایم خشن مورد آزار و اذیت و تهدید قرار گرفته‌اند و به چشم طعمه به آن‌ها نگاه می‌شود. برخی از آن‌ها حدود دو تا پنج سال شده است که بلاتکلیف هستند. البته بازداشت این شهروندان صرفا به دلیل داشتن رابطه رضایتمندانه با هم‌جنس رخ داده و این فارغ از آمار زندانیان متهم به تجاوز (لواط به عنف) است.

ایران از معدود کشورهای جهان است که در آن افرادی که تمایلات هم‌جنس‌خواهانه دارند، با خطر محکومیت به اعدام به دلیل رابطه جنسی رضایتمندانه مواجه هستند. با همه تلاش‌‌هایی که فعالان حقوق بشر و جامعه رنگین‌کمانی در طی این سال‌ها انجام داده‌اند، در آخرین نسخه «قانون جدید مجازات اسلامی» مصوب سال ۱۳۹۲ نیز هم‌چون «قانون مجازات اسلامی» پیشین، رابطه جنسی دو مرد یا دو زن با یک‌دیگر در زمره «حدود» قرار داده شده است. این قوانین با درنظر داشتن جنسیت متهمان و کیفیت و تکرار رابطه جنسی، کیفر ۱۰۰ ضربه شلاق یا اعدام را برای آن‌ها تعیین کرده است.

در ماده ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۷۰، حکم «لواط» (رابطه جنسی دو مرد با یک‌دیگر) اعدام بود، در صورتی که در قانون جدید، شرایط اندکی تغییر کرده است. بر اساس ماده ۲۳۴، فرد «مفعول» در هر صورت اعدام می‌شود و «فاعل» فقط در صورت «عنف، اکراه و دارا بودن شرایط احصان» اعدام خواهد شد و در غیر این صورت، حکم او ۱۰۰ ضربه شلاق است. 

«احصان» این‌گونه تعریف شده است: «عبارت است از آن که مرد همسر دایمی و بالغ داشته باشد و در حالی که بالغ و عاقل است، از طریق قبل با همان همسر در حال بلوغ وی جماع کرده باشد و هر وقت بخواهد، امکان جماع از همان طریق را با وی داشته باشد.»

قوانین کیفری در نظر گرفته شده برای زنان هم‌جنس‌گرا کمی متفاوت هستند. با وجود این که سایه خطر صدور حکم اعدام هم‌چنان بر سر زنان با گرایش جنسی به هم‌جنس نیز وجود دارد، حکم اولیه در نظر گرفته شده برای رابطه جنسی دو زن با یک‌دیگر در ماده ۲۳۹ قانون مجازات اسلامی، ۱۰۰ ضربه شلاق است. اما در ماده ۱۳۶ قانون مجازات اسلامی آمده است: «هرگاه کسی سه بار مرتکب یک نوع جرم موجب حد شود و هر بار حد آن جرم بر او جاری گردد، حد وی در مرتبه چهارم اعدام است.»

در قانون مجازات اسلامی پیشین، چنان‌که ماده ۱۲۷ آن شرح داده بود، «مساحقه» عبارت است از: «هم‌جنس‌بازی زنان با اندام تناسلی.» 

اما در قانون جدید، مصوب سال ۱۳۹۲، ماده ۲۳۸ مساحقه را «قرار دادن اندام تناسلی انسان مونث بر اندام تناسلی هم‌جنس خود» تعریف کرده است. این تعریف شاید بتواند موارد شمول رابطه هم‌جنس‌گرایی زنان را کمتر کند و به نوعی زنان کمتری را در معرض خطر محکومیت قرار دهد.

جمهوری اسلامی برای فرار از فشارهای بین‌المللی و افکار عمومی، اغلب حکم اعدام افراد به جرم رابطه با هم‌جنس را در قالب تجاوز، لواط به عنف و یا در کنار سایر جرم‌ها، از جمله قاچاق مواد مخدر عنوان می‌کند. به همین دلیل، آمار دقیقی از تعداد اعدام‌هایی که به جرم رابطه رضایتمندانه بین افراد هم‌جنس رخ می‌دهد، در دسترس نیست.