مردادماه و پس از نزدیک به یک سال مذاکره، ایران و آمریکا با میانجی‌گری قطر توافق کرده بودند که پنج ایرانی-آمریکایی زندانی در ایران را، با پنج ایرانی «زندانی» در آمریکا مبادله کنند و حدود ۶ میلیارد دلار پول نفت ایران که در بانک‌های کره‌جنوبی به‌دلیل تحریم‌ها مسدود شده بود، به بانک‌های قطر منتقل و با نظارت این کشور و آمریکا، بدون دور زدن تحریم‌ها، برای خرید غذا و دارو استفاده شود.
۲۷شهریور۱۴۰۲، تمامی رسانه‌های فارسی‌زبان و بین‌المللی، تصاویر زندانیان ایرانی-آمریکایی در حال خروج از تهران به‌سمت دوحه را منتشر کردند؛ «سیامک نمازی، عماد شرقی، مراد طاهباز» و دو زندانی دیگر که نامی از آن‌ها برده نشده است.
در مقابل اما از پنج زندانی ایرانی در آمریکا، تنها دو تن قبول کردند که به ایران برگردند؛ «مهرداد معین انصاری» و «رضا سرهنگپور.»
سه ایرانی دیگر اما از بازگشت به ایران سر باز زدند؛ «کاوه لطف‌الله افراسیابی»، «امین حسن‌زاده» و «کامبیز عطار کاشانی»؛ سخنگو وزارت امور خارجه نیز خودداری سه شهروند ایرانی از بازگشت به وطن را تایید کرد.
پنج زندانی ایرانی در آمریکا، چه کسانی هستند؟
***
آنان که آزاد شدند، اما برنمی‌گردند
سارق اسرار فنی و محرمانه
دادسرای فدرال شهر «دیترویت» در ایالت میشیگان، آذر۱۳۹۸، «امین حسن‌زاده» را با اتهام سرقت «اسرار فنی و محرمانه» و ارسال آن‌ها به ایران، بازداشت کرد. او متهم شده بود که «داده‌های حساس و محرمانه طرحی را که در آن از یک ابررایانه ویژه صنایع هوافضا استفاده می‌شده، از شرکت محل کار خود سرقت کرده و برای برادر خود که برای صنایع نظامی و فضایی جمهوری اسلامی ایران کار می‌کند، ارسال کرده است». بنابر اسناد دادگاه، او تنها شش روز پس از شروع کار در شرکت، سرقت اسناد را آغاز کرده است.
آقای حسن زاده، مهندس و دارای کارت اقامت دائم در آمریکا، در زمان بازداشت در شرکت «اپسیلنتی» کار می‌کرد و پیش‌از این تلاش کرده بود وارد شرکت «مترو دیترویت» شود که به‌نظر بازپرسانِ پلیس فدرال آمریکا، طرح‌هایی در دست اجرا دارد که اطلاع بر داده‌های آن، مورد توجه برادر اوست.
به‌گفته مسوولان فدرال، امین حسن‌زاده، پیش‌از اقامت در آمریکا، در واحد موشک‌های کروز وابسته به سازمان صنایع هوافضای جمهوری اسلامی ایران کار می‌کرده است. به‌گفته آنان، او این سابقه خود را به‌هنگام تقاضای روادید از آمریکا پنهان کرده و در باره آن چیزی نگفته است.
او پیش‌از برگزاری دادگاه و صدور محکومیت قطعی، براساس توافق با جمهوری اسلامی آزاد شد.
دلال تجهیزات و فناوری الکترونیکی
خبر بازداشت «کامبیز عطار کاشانی»، دی ۱۴۰۰ منتشر شد. اتهام او، «تلاش برای ارائه تجهیزات و فناوری الکترونیکی» به ایران و نقض قوانین صادرات آمریکا اعلام شد. براساس بیانیه وزارت دادگستری آمریکا، پرونده کیفری در دادگاه فدرال بروکلین علیه عطار کاشانی، به‌اتهام صادرات غیرقانونی کالا، فناوری و خدمات آمریکایی به ایران، تشکیل شده بود.
براساس کیفرخواستی که دادگاه فدرال آمریکا ارائه داده بود، آقای کاشانی قصد داشت قوانین صادرات آمریکا را دور بزند و از سیستم مالی این کشور برای خرید تجهیزات و فناوری الکترونیکی آمریکا برای بانک مرکزی ایران استفاده کند. او از دو شرکت اماراتی که ریاست آن را برعهده دارد، به‌عنوان پیشرو برای خرید مواد از چندین شرکت فناوری آمریکایی، ازجمله یکی در بروکلین و دیگری مستقر در ماساچوست، بدون استفاده از مجوزهای مورد نیاز استفاده کرده بود.
در نهایت دادگاه فدرال بروکلین، بهمن۱۴۰۱، آقای عطار کاشانی را به ۳۰ ماه حبس و ۵۰ هزار دلار جریمه نقدی محکوم کرد.
استاد دانشگاه و لابی‌گر
اتهام «کاوه لطف‌الله افراسیابی» اما متفاوت بود. او متهم شده بود به «لابی‌گری بدون ثبت قانونی» برای جمهوری اسلامی.
آقای افراسیابی اولین شهروند ایرانی بود که ضمن تکذیب «زندانی» بودن در آمریکا، اعلام کرد که قصد بازگشت به ایران را ندارد.
او که مدرس دانشگاه در ایالت ماساچوست آمریکاست، از سال ۱۳۹۸ رسما با اتهام «تبلیغ» و «لابی‌گری» برای دولت ایران بدون طی کردن تشریفات قانونی در آمریکا روبه‌رو بوده است. وزارت دادگستری آمریکا گفته بود آقای افراسیابی بدون پر کردن فرم رسمی لابی‌گر برای یک دولت خارجی، در داخل خاک آمریکا برای دولت ایران فعالیت کرده و حتی از دفتر نمایندگی این کشور در سازمان ملل متحد «وجهی دریافت» کرده است؛ اتهاماتی که اثبات نشده و آقای افراسیابی آن‌ها را قویا رد کرده است.
او در یک گفت‌وگو با تلویزیون «بی‌بی‌سی فارسی» تایید کرد که در سال‌های اول پس از طرح این اتهام با محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده، اما از دو سال پیش آزادانه زندگی می‌کرده و به تدریس در دانشگاه نیز بازگشته است.
آنان که بازگشت به ایران را قبول کردند
«مهرداد انصاری»، از زندان فدرال لوئیزیانا به ایران بازگشت. او که یک ایرانی مقیم امارات و آلمان بود، در شهریور۱۴۰۰، به‌اتهام نقش داشتن در طرحی برای ارسال اقلام دومنظوره حساس برای ایران ذیل نقض قانون تحریم‌‌‌های تجاری علیه ایران، به ۵ سال زندان محکوم شد.
براساس اسناد دادگاه، قطعاتی که انصاری به‌دست آورده یا سعی در یافتن آنان داشت، می‌توانست در جهت برنامه سلاح‌‌‌های هسته‌‌‌ای، هدایت و توسعه موشکی و سایر مقاصد نظامی استفاده شود.
«رضا سرهنگپور کافرانی»، دومین زندانی ایرانی در آمریکا بود که بازگشت به ایران را انتخاب کرد. این تبعه ایرانی مقیم مونترال در کانادا، در مرداد۱۴۰۰، به‌دلیل صادرات غیرقانونی تجهیزات آزمایشگاهی به ایران، متهم شد.
براساس بیانیه وزارت دادگستری آمریکا، هیات منصفه ویژه یک دادگاه فدرال در واشنگتن، او را به توطئه، پولشویی، نقض یک قانون مربوط به صادرات کالاهای آمریکایی و عدم ارائه اطلاعات مربوط به صادرات متهم کرد.
بنابر ادعای این دادگاه، رضا سرهنگپور و شریک او یعنی سید«رضا میرزمانی» در شرکت «پروفایل گلوبال لیمیتد»، از هفت سال پیش رایزنی‌ها با یک شرکت آمریکایی با هدف خرید لوازم آزمایشگاهی و صادرات آن به کانادا از طریق شرکتی به نام «پرولایف گلوبال» که متعلق به هر دوی آن‌ها بوده است، آغاز کردند.
آن‌ها سپس تلاش کرده‌اند بدون اخذ مجوزهای لازم از سوی نهادهای مربوطه آمریکایی، این لوازم آزمایشگاهی را ابتدا به کانادا و از آنجا به امارات متحده عربی و سپس ایران منتقل کنند.
در صورت برگزاری دادگاه او با دو اتهام توطئه و پولشویی، ممکن بود که به ۲۵ سال زندان محکوم شود، اما پیش‌از برگزاری دادگاه و صدور محکومیت قطعی، براساس توافق با جمهوری اسلامی آزاد شد.
هنوز مشخص نیست که سرنوشت آن‌هایی که تصمیم به بازگشت به ایران گرفتند، چه خواهد شد. جمهوری اسلامی در موارد بسیاری زندانیانش را پس‌از بازگشت به ایران بازداشت، شکنجه و حتی اعدام می‌کند؛ مانند «شهرام امیری». او که متخصص رادیو ایزوتوپ‌های پزشکی در دانشگاهی وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بود، سال ۱۳۸۸ در حین مراسم حج، ناپدید شد، او چند ماه بعد ادعا کرد که موفق شده از زندان آمریکا بگریزد. شهرام امیری پس از بازگشت به ایران در ابتدا مورد استقبال مقامات رسمی قرار گرفت، اما پس‌از آنکه ۲۰ ماه را در بازداشت گذراند، محاکمه، و در ابتدا به ۱۰ سال زندان و ۵ سال تبعید محکوم شد. سرانجام اما آقای امیری در سال ۱۳۹۵ در تهران اعدام شد.
احتمالا ترس از سرنوشت شهرام امیری باعث شده که دیگر ماموران نظام جمهوری اسلامی در آمریکا پس‌از آزادی، ماندن در آن کشور را ترجیح دهند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر